Günümüz dünyasında trafik kazaları oldukça artmış durumda. Kendimizin veya çevremizin olası bir maddi hasarlı trafik kazası yaşaması ihtimali maalesef her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Peki olası bir trafik kazasında hangi tür araçlarda değer kaybı çıkacaktır? Kaza sonucunda aracımızda meydana gelen hasar ve oluşan değer kaybı nasıl hesaplanır? Sigorta şirketlerine ve serbest piyasaya bu konuda güvenilmeli midir? Yazımızda bu konulara değindik. Merakınızı gidermek umuduyla…

Araç Değer Kaybı Nedir?

Bir kaza sonucu hasar gören araçta gerçekleştirilen onarım ve parça değiştirme işlemlerinden dolayı aracın ikinci el piyasasında düşüş yaşamasına yol açar. Bu durum, aracın değer kaybı ya da hasar değer kaybı olarak adlandırılır.

Araç Değer Kaybı Hangi Arabalara Çıkmaktadır?

Eski uygulamada 8 yaşından büyük ve 200.000 Kimlometrenin üzerindeki araçlarda değer kaybı çıkmamaktaydı. Fakat bu uygulama eşitlik ilkesine aykırı olması sebebiyle SON BULDU.

Şu anda TÜM ARAÇLARDA, ŞAYET %100 KUSURLU DEĞİLSE araç değer kaybı alınabilmektedir.

Araç Değer Kaybı Oluşması Şartları Nelerdir?

Çift taraflı kaza olması, kazada %100 kusurlu olunmaması, kazada araçta bir hasar oluşması ve onarılması, parçaların daha önce başka bir kaza nedeni ile onarılmamış olmasıdır. Eğer bu şartların tümünü karşılayan bir kazaya karıştıysanız aracınızın değer kaybını yukarıdaki formülle hesaplayabilirsiniz. Değer kayıpları talepleri içinse profesyonel bir destek almanız hak kayıplarına sebebiyet verilmemesi için oldukça önemlidir.

 

Peki Bu Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

2024 yılına kadar araç değer kayıpları, aracın kazadan önceki piyasa değerinden, kaza sonrasında oluşan hasara benzer hasarlara sahip araçların serbest piyasa verilerindeki rayiç değerlerinden çıkarılmasıyla bulunmaktaydı. Örneğin kazadan önce 200.000,00 TL olan aracın kazadan sonra oluşan hasarına benzer boyutlardaki aracın serbest piyasadaki satış fiyatı 150.000,00 TL ise, kazada oluşan değer kaybı 50.000,00 TL denmekte idi. Ancak Anayasa Mahkemesinin 2024 yılında karayolları trafik kanunun ilgili maddelerini iptal etmesi sonucunda değer kaybı hesaplama yönteminde de değişikliğe gidilmiştir.

Formülün çalışma mantığına göre sökülüp takılabilir parça olarak adlandırılan aracın plastik tampon aksamı, camları, mekanik motor aksamı gibi bölümlerinde oluşan hasar ve onarımlar araç değer kaybı hesaplamasında yok sayılmaktadır.

Yalnızca aracın metal kaporta iskeletinde meydana gelen hasarlardan değer kaybı talep edilebilmektedir.

Aracın değer kaybı hesaplanırken şu unsurlar oldukça önemlidir ve hesaplamada dikkate alınmaktadır;

Aracın markası ve modeli, aracın kaza anındaki kilometresi, aracınızın hasar geçmişi, aracınızın boyanan ve değişen parçaları, aracın kaza anı tarihi itibarıyla rayiç değeri.

Bu hususların değer kaybı talep ederken doğru ve eksiksiz şekilde aktarılması oldukça önemlidir.

Yeni düzenlemeye göre artık değer kaybı hesaplama şu şekilde yapılacaktır ;

Sizin için karışık hesaplamaları sadeleştirdik. Kaleminizi elinize alın ve 20-30 saniye içerisinde 3 adet tabloda gösterilen kriterlerden hangisine uygun olduğunuzu belirleyerek aracınızın yaklaşık değer kaybınızı bulmanız artık çok kolay. Hazırsanız başlıyoruz…

Piyasa Değeri (P.D) kısaltmasıyla kullanılacaktır.

TABLO 1

Kod	P.D (0-75.000 TL)	P.D ( 75.001-150.000 TL)	P.D (150.001-300.000 TL)	P.D (300.001 TL ve üzeri)
A1	%25.01 ve üzeri	%20.01 ve üzeri	%20.01 ve üzeri	%20.01 ve üzeri
A2	%15.01-%25	%12.01- %20	%10.01- %20	%8.01- %20
A3	%5.01-%15	%4.01-%12	%3.01-%10	%2.01-%8
A4	%5’e kadar	%4’e kadar	%3’e kadar	%2’e kadar

 

TABLO 2

Kod	Hasar Boyutu	Katsayı
A1	Büyük Hasar	0.90
A2	Orta Hasar	0.75
A3	Küçük Hasar	0.50
A4	Basit Hasar	0.25

 

TABLO 3

Kullanılmışlık Düzeyi (KM)	Katsayı
0-14.999 km	0.90
15.000-29.999 km	0.80
30.000- 44.999 km	0.60
45.000- 59.999 km	0.40
60.000-74.999 km	0.30
75.000-149.999 km	0.20
150.000 km ve üzeri	0.10

 

Eğer aracınızın piyasa rayici 200.000 TL ise ve hasar onarım bedeli olarak 41.000 TL ise ve kilometresi 61.000 km ise ise şu yöntemle değer kaybı hesaplanmaktadır.

Aracımızın tablolara göre girdiği kriterler şöyledir;

Tablo 2 ‘ye göre aracın piyasa değeri 150.001-300.000 TL arasında olduğu ve hasar onarım bedeli olan 40.001 TL aracın rayiç bedelinin %20.01 ‘inden yüksek olduğu için A1 kategorisinde yer almaktadır. A1 kategorisindeki araçların hasar katsayısı ‘’büyük hasar’’ olarak nitelendirildiği için ‘’0.90’’dır.

Aynı aracın kilometresi de 61.000 km olduğu için Tablo 3’e göre bu aracın araç kullanılmışlık düzeyi katsayısı ‘’0.30’’ olmaktadır. Tüm bunlar bilindiğine göre artık değer kaybı hesaplamaya geçebiliriz.

Öncelikle 2 adet değer kaybı hesaplama formülü bulunmaktadır. Bunlar;

Baz Değer Kaybı = Aracın Rayiç Değeri x %19 

Total Değer Kaybı = Baz Değer Kaybı x Hasar Boyutlu Katsayısı x Araç Kullanılmışlık düzeyi (Km) Katsayısı

şeklindedir.

Yukarıda verdiğimiz örnek araç kriterleri üzerinden bir hesaplama yapacak olursak.

Arayın rayiç değeri (200.000 TL) x %19 = 38.000 TL ( Aracın Baz Değer Kaybıdır)

Total Değer Kaybı ise yukarıdaki formüle göre şöyle bulunur;

Total Değer Kaybı = 38.000 TL (Baz Değer Kaybı) x 0.90(Hasar Boyutu Katsayısı) x 0.30 (Araç Kullanılmışlık Düzeyi Katsayısı)

Bu hesaplamaya göre örnekteki aracımızın yaklaşık total değer kaybı ‘’ 10.260 TL’dir.’’

 

Yorucu ve uzun bir süreç alabilen değer kaybı tazminlerinde profesyonel destek almanız çok önem arz etmektedir. Destek için tarafımıza ulaşabilirsiniz.